Σαρακοστή: Στην εβδομάδα της Τυροφάγου, κατάλοιπο της Τεσσαρακοστής των 8 εβδομάδων, προστέθηκαν και άλλες δύο, η "Προφωνήσιμος" και η "᾿Απόκρεως", για να γίνουν τρεις, οι εβδομάδες προετοιμασίας για την είσοδό μας στη Μ. Τεσσαρακοστή. ῾Η περίοδος αυτή ονομάζεται "Τριώδιο". Στη Νηστεία της Μ. Τεσσαρακοστής εισερχόμεθα σταδιακά, κατά την περίοδο του Τριωδίου, περίοδο πνευματικής προετοιμασίας για την είσοδό μας σ᾿ αυτήν.
Σαρακοστή: Ο τρόπος και οι περίοδοι της νηστείας
Κατά την πρώτη εβδομάδα (από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή του ᾿Ασώτου), που καλείται Προφωνήσιμη, επειδή αποτελεί την προαναγγελία της Μ. Τεσσαρακοστής, ή “αρτσιβούριο” (=προπομπός), έχουμε όλες τις μέρες της εβδομάδος “κατάλυσιν εις πάντα” (απολυτή).
Κατά την δεύτερη εβδομάδα, της ᾿Αποκριάς ή Κρεατινής (από την Κυριακή του ᾿Ασώτου μέχρι την Κυριακή των ᾿Απόκρεω), καταλύουμε εις πάντα, εκτός Τετάρτης και Παρασκευής, ημέρες αυστηρής νηστείας. ῾Η Κυριακή των ᾿Απόκρεω, είναι η τελευταία ημέρα, που τρώμε κρέας.
Και κατά την τρίτη εβδομάδα, την Τυροφάγο ή Τυρινή (από την Δευτέρα μετά την Κυριακή των ᾿Απόκρεω μέχρι και την Κυριακή της Τυροφάγου), καταλύουμε απ᾿ όλα, όλες τις ημέρες, εκτός από κρέας (λευκή νηστεία). Την εβδομάδα αυτή ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης την ονομάζει “προνήστιμον” και η υμνογραφία “προκαθάρσιον”, επειδή κατ᾿ εξοχήν αυτή μας προετοιμάζει, για να εισέλθουμε στην Τεσσαρακοστή.
Με την Κυριακή της Τυρινής, κλείνει η προπαρασκευαστική περίοδος των τριών εβδομάδων του Τριωδίου και εισερχόμεθα στην Μ. Τεσσαρακοστή.
Μ. Τεσσαρακοστή
Κατά την Μ. Τεσσαρακοστή, η νηστεία είναι αυστηρή, άνευ καταλύσεως “οίνου και ελαίου”.
Λάδι και κρασί καταλύουμε μόνο τα Σάββατα και τις Κυριακές (ως λύση της νηστείας), και κατά την εορτή των αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. ῎Αν κάποιοι τρώνε λάδι Δευτέρα, Τρίτη και Πέμπτη, αυτό γίνεται για ιδιαίτερους λόγους αδυναμίας ή ασθενείας, με τη διάκριση και έγκριση του Πνευματικού.
Ψάρι καταλύουμε κατά την εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Η πρώτη εβδομάδα ονομάζεται Καθαρά. Ξεκινάει την Καθαρά Δευτέρα, ημέρα αυστηρής νηστείας, που χαρακτηρίστηκε έτσι, από το ιστορικό πείραμα του αυτοκράτορα ᾿Ιουλιανού του Παραβάτη, ο οποίος αποπειράθηκε κατά την ημέρα αυτή να μολύνει τις τροφές των χριστιανών στη Κωνσταντινούπολη. ῾Η πανουργία αυτή αποκαλύφθηκε με την, από τον Θεό, επέμβαση του αθλοφόρου αγίου μάρτυρος Θεοδώρου, του προερχόμενου από το Τηρωνικό τάγμα (Τήρων = νεοσύλλεκτος), ῾Ο άγιος Θεόδωρος ο Τήρων, διά του Πατριάρχου Κ/Πόλεως Ευδοξίου, παρώτρυνε το λαό να τραφεί με κόλλυβα. Το παράδοξο αυτό θαύμα γιορτάζεται το Σάββατο της Α΄ αυτής εβδομάδας της Τεσσαρακοστής, επειδή “εν τη Τεσσαρακοστή ου τελούνται μνήμαι μαρτύρων, ει μη εν Σαββάτω και Κυριακή”. ῾Η εβδομάδα αυτή τηρείται με ξηροφαγία ή με τριήμερο αποχή (υπέρθεση) από παντός τροφίμου κατά τις τρεις πρώτες μέρες, ή ακόμη με ασιτία μέχρι το Μ. ᾿Απόδειπνο της Πέμπτης και τους Χαιρετισμούς της Παρασκευής.
Σάββατο Λαζάρου – Κυριακή Βαΐων
῾Η Μ. Τεσσαρακοστή πληρούται την Παρασκευή της έκτης εβδομάδος. ᾿Ακολουθούν δύο πανηγυρικές ημέρες, δύο Δεσποτικές εορτές (κατά τις οποίες δεν τελούνται μνημόσυνα, όπως όλες τις Δεσποτικές εορτές),
“της ᾿Εγέρσεως του αγίου και δικαίου, φίλου του Χριστού, Λαζάρου του τετραημέρου” το Σάββατο και
“της λαμπράς και ενδόξου πανηγύρεως της εις ῾Ιερουσαλήμ εισόδου του Κυρίου ημών ᾿Ιησού Χριστού” την Κυριακή.
Κατ᾿ αυτές, για τη λήξη της Νηστείας και το θρίαμβο του Χριστού κατά του θανάτου “πιστουμένου την κοινήν ανάστασιν, προ του Πάθους Του”, το μεν Σάββατο καταλύουμε “έλαιον και οίνον”, την δε Κυριακή των Βαΐων “ιχθύας”. ῾Ο Θεόδωρος Στουδίτης ώριζε για τους μοναχούς της Μονής Στουδίου κατάλυση ιχθύων και το Σάββατο του Λαζάρου (Migne, 99, 1791).
Μεγάλη ῾Εβδομάδα
Κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα, από τη Μ. Δευτέρα μέχρι και το Μ. Σάββατο, ορίζεται αυστηρή νηστεία με αποχή από λάδι.
Για τη Μ. Πέμπτη ειδικότερα, σύμφωνα με το τυπικό της Μονής του ῾Αγίου Σάββα, που έχει καταγραφεί και στο “Τριώδιο”, άλλα Τυπικά ᾿Εκκλησιών και Μονών, τη γνώμη του οσιωτάτου Πατριάρχου ΚΠόλεως Νικολάου, καθώς και την ευρύτατα διαδεδομένη παράδοση του λαού μας και τη συνήθεια των χριστιανών, μπορούμε να καταλύουμε λάδι, μετά τη Θεία Μετάληψη, προς τιμήν της ημέρας του Μυστικού Δείπνου, κατά το οποίο μας παρέδωσε ο Κύριος το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.
Για το Μ. Σάββατο χρειάζεται προσοχή, γιατί είναι ημέρα αυστηρής νηστείας, το μόνο Σάββατο που νηστεύεται και η νηστεία παρατείνεται μέχρι του μεσονυκτίου, “ότε, επιφωσκούσης της Κυριακής “, εξαγγέλλεται η ᾿Ανάστασις του Κυρίου, όπως ακριβώς ορίζουν οι ᾿Αποστολικές Διαταγές: “Τω δε Σαββάτω μέχρις αλεκτροφωνίας παρατείνοντες απονηστίζεσθε επιφωσκούσης της μιάς Σαββάτων, ήτις εστίν η Κυριακή”
Πηγή: ekklisiaonline
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου